بررسی پتانسیل سیل خیزی حوزه های آبخیز و تعیین مناطق مولد سیل (مطالعه موردی: حوزه آبخیز نکا)

Authors

آرمان شعبانی بازنشین

علیرضا عمادی

رامین فضل اولی

abstract

سیل از جمله خطر­های طبیعی است که فراوانی وقوع آن در سال­های اخیر روند افزایشی داشته و خسارت­های ناشی از آن همه ساله بخشی از کشور را تحت تأثیر قرار داده است. اولویت­بندی زیر­حوزه­ها از نظر پتانسیل سیل­خیزی تأثیر مهمی در مدیریت حوزه آبخیز دارد. هدف از اولویت­بندی سیل­خیزی در زیرحوزه­ها، ارائه الگویی برای کنترل و کاهش خطرات سیل و ارزیابی نقش هریک از زیرحوزه­ها در دبی اوج هیدروگراف سیلاب خروجی از حوزه می­باشد. در این تحقیق، حوزه نکا به دلیل وقوع سیل­های متعدد، به عنوان منطقه مورد مطالعه انتخاب و با تلفیق gis و مدل هیدرولوژیکی hec-hms، بر اساس روش scs سهم هرکدام از زیرحوزه­ها در سیل خروجی از کل حوزه تعیین شد. به این منظور ابتدا هایتوگراف بارش طرح بازای دوره بازگشت­های مختلف محاسبه و بعد از واسنجی مدل hec-hms و تخمین مقدار بهینه پارامتر­ها، هیدروگراف سیل خروجی از هریک از زیرحوزه­های حوزه نکا و هم چنین هیدروگراف سیل خروجی از کل حوزه بازای دوره بازگشت­های مختلف توسط hec-hms شبیه­سازی شد. برای اولویت­بندی زیرحوزه­ها، پس از حذف انفرادی زیرحوزه­ها در محیط hec-hms، از دو شاخص سهم مشارکت هر زیرحوزه در سیل خروجی از حوزه و سهم مشارکت هر زیرحوزه در سیل خروجی از حوزه بازای واحد سطح استفاده شد. به این منظور از سیل با دوره بازگشت 100 ساله استفاده شد. نتایج نشان داد که سهم زیر­حوزه­ها در پتانسیل سیل­خیزی کل حوزه تنها تحت تأثیر مساحت آن­ها نیست و عواملی چون موقعیت مکانی زیر­حوزه­ها و روند­یابی سیل در رودخانه اصلی نیز در رژیم سیلابی حوزه تأثیر قابل توجهی دارند. هم­چنین شاخص تعیین شدت سیل­خیزی بازای واحد سطح زیرحوزه­ها، در اولویت­بندی عملیات کنترل سیل بازای هزینه و امکانات می­تواند از شاخص دیگر کارایی بیش­تری داشته باشد. در نهایت مشاهده شد، زیرحوزه­هایی که در قسمت­های میانی حوزه واقع شده­اند، بیش­ترین تأثیر را در سیل­خیزی حوزه دارند.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

تعیین مناطق مولد سیل و اولویت بندی سیل خیزی واحدهای هیدرولوژیک حوزه سد گلستان

تعیین مناطق مولد سیل و اولویت بندی زیرحوضه ها از نظر سیل خیزی در مدیریت حوضه های آبریزهای بزرگ، نقش مهمی دارد. از این نظر حوضه آبریز سد گلستان به علت وقوع سیل های ویرانگر اخیر، از اهمیت ویژه ای برخوردار است. در این مقاله با تلفیق GIS و مدل هیدرولوژیکی HEC-HMS، شدت سیل خیزی یا به عبارتی میزان مشارکت زیرحوضه ها در سیل خروجی کل حوضه در محل سد گلستان تعیین می شود. بدین منظور با استفاده از روش عکس ا...

full text

تعیین مناطق مولد سیل و اولویت بندی سیلخیزی واحدهای هیدرولوژیکی حوزه آبخیز (مطالعه موردی: حوزه آبخیز لاویج رود، استان مازندران)

امروزه شناسایی مناطق مولد سیل یکی از مهمترین اقدامات لازم جهت کنترل سیلابها به شمار می رود. در این مطالعه که در حوزه آبخیز لاویج رود انجام گرفت، با استفاده از مدل بارش- رواناب hec-hms ، دبی­های خروجی از هر واحد هیدرولوژیک محاسبه شد، سپس با استفاده از روندیابی جریان در رودخانه تا خروجی کل حوزه، و در نهایت با استفاده از روش حذف انفرادی هر واحد هیدرولوژیک در هر بار اجرای مدل، سهم هر یک از واحدهای ...

full text

تعیین عوامل مؤثر در پتانسیل سیل خیزی حوزه آبخیز دره شهر بر اساس مناطق همگن هیدرولوژیک

برآورد معتبر پتانسیل سیل­خیزیدر مناطق خشک و نیمه خشک با فقدان یا کمبود داده ها برای مدیریت سیل بسیار مهم است.یکیازروش­­ها در برآورد پتانسیل سیل­خیزی،روش شماره منحنی (cn)مربوط به سازمان حفاظت خاک آمریکا (scs)است که در مقیاس زیرحوضه مورد استفاده قرار می گیرد. در این پژوهشپتانسیل سیل­خیزی و شناخت عوامل مؤثر دررخداد آن در زیرحوضه­ها و مناطق همگن هیدرولوژیک حوضه دره­شهر مورد بررسی و مقایسه قرار گرفت...

full text

بررسی اثر زمین شناسی بر سیل خیزی (مطالعه موردی: حوزه آبخیز جونقان واقع در شهر کرد)

خصوصیات فیزیکی حوزه­های آبخیز از قبیل شرایط زمین‏شناسی، نوع استفاده از زمین و پوشش گیاهی، نوع خاک، وضعیت نفوذپذیری سطحی، عمق سفره­ آب­ زیرزمینی و زهکشی عوامل مهم در وقوع سیل می­باشد که بر معادلات حاکم بر حرکت آب در آبراهه تاثیر داشته و تعیین کننده ظرفیت ذخیره آبراهه می‏باشد. عوامل زمین‏شناسی از عوامل مهم تأثیرگذار بر سیل‏خیزی حوزه می‏باشد. در این مطالعه سعی شده است با کاربرد روشی جدید، تاثیر عا...

full text

My Resources

Save resource for easier access later


Journal title:
پژوهشنامه مدیریت حوزه آبخیز

جلد ۷، شماره ۱۴، صفحات ۲۸-۲۰

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023